Milieufactoren hebben een grote invloed op de ruimtelijke kwaliteit van een gebied en vormen daarom ook een belangrijk onderwerp in de Omgevingswet. Het gaat om de milieufactoren luchtkwaliteit (fijnstof, geur en stikstof), geluid, straling en omgevingsveiligheid (voorheen externe veiligheid).
Onder milieu vallen de kenmerken van onze omgeving, die belangrijk zijn om ergens gezond en veilig te kunnen leven. Het gaat om de kwaliteit van de lucht, de bodem en het water (deze laatste twee komen aan bod bij de waarde Water en bodem). Ook hoeveel geluid en geur ergens wordt ervaren en de veiligheid in een gebied horen bij milieu. Een slechte milieukwaliteit (verontreinigingen, overlast door geur of geluid) kan leiden tot gezondheidsklachten of tot aantasting van flora en fauna. Het gaat bij het thema milieu om wat we buiten ervaren.
Bij het thema (positieve) gezondheid gaat het juist om de keuzes en mogelijkheden van inwoners zelf (genoeg bewegen, gezond eten) en de inrichting van de ruimte (voldoende parken, groen en speelplekken). Hierover lees je meer bij het thema Gezondheid.
Waar staan we?
Op dit moment leidt een aantal milieuaspecten tot aantasting of overlast, met name geur, geluid en fijnstof. Luchtkwaliteit is een milieuaspect dat nadrukkelijk in de aandacht staat. Met name op het gebied van fijn stof als gevolg van de intensieve veehouderij, verkeer en houtstook. Ook ervaren veel inwoners van Venray overlast van geur. De overlast wordt veroorzaakt door de veehouderijen in het buitengebied of door agrarisch gerelateerde activiteiten zoals mestverwerking en/of veevoederproductie. Tenslotte wordt overlast ondervonden van geluid vanwege onder andere wegverkeer. Naast lokale en provinciale wegen is vooral de A73 een belangrijke veroorzaker van geluidsoverlast. Ook wordt - hoewel in mindere mate - geluidsoverlast van spoorverkeer ondervonden.
We vinden het belangrijk dat bedrijven zich duurzaam kunnen ontwikkelen op locaties waar ze de minste overlast veroorzaken voor de omgeving. Agrarische bedrijven op de juiste locatie in het agrarisch gebied en de overige bedrijven op de bedrijventerreinen. Daarom streven we naar een goede afweging tussen wonen en werken, onder andere door op een slimme manier functiescheiding toe te passen. Deze scheiding passen we ook toe bij andere onderwerpen zoals wonen en verkeer.
Wat komt er op ons af?
In het centrumgebied treedt spanning op tussen de wens voor een bruisend centrum en de toename van woonfuncties door transformatie van leegstaande panden. Geluid bij horeca(terrassen) en evenementen zijn zaken die horen bij een bruisend centrum, maar kunnen overlast veroorzaken voor (toekomstige) bewoners.
Door de hoge uitstoot van stikstof in de laatste decennia is de kwaliteit van de natuur sterk achteruit gegaan. Om de natuurkwaliteit te herstellen is een sterke afname van de uitstoot van stikstof noodzakelijk. Er wordt gewerkt aan een oplossing om de uitstoot te verminderen en ook economische ontwikkelingen mogelijk te maken. Voor de gemeente Venray zijn in eerste instantie vier Natura 2000-gebieden relevant, namelijk de Deurnsche Peel & Mariapeel, de Bult, Maasduinen en Boschhuizerbergen. Voor deze gebieden zal onder aansturing van de provincie een gebiedsgericht aanpak worden opgesteld.
Een andere belangrijke landelijke ontwikkeling is de voorgenomen reactivering Luchtmachtbasis De Peel door Defensie, waarbij de basis weer in gebruik genomen wordt voor het stationeren, starten en landen van vliegtuigen, inclusief bijbehorende oefeningen. De effecten hiervan op de omgeving zullen worden onderzocht in een m.e.r.-studie (milieueffectrapportage). Ook zal een Kosten Effect Analyse (KEA) worden uitgevoerd om te bezien of er alternatieven zijn. Mocht de rijksoverheid uiteindelijk besluiten tot reactivering, dan is de verwachting dat het aantal gehinderden (fors) zal toenemen.
Wat willen we?
We willen een goede balans tussen fijn en gezond wonen in Venray en het bieden aan ruimte voor bedrijven om zich te vestigen of uit te breiden. We gaan uit van de 4 milieubeginselen van de Omgevingswet. Dit zijn:
- het voorzorgsbeginsel,
- het beginsel van preventief handelen,
- het beginsel dat milieuaantastingen bij voorrang aan de bron bestreden moeten worden en
- het beginsel dat de vervuiler betaalt.
Waar van toepassing neemt de gemeente de algemene milieubeginselen op in haar (thematische én gebiedsgerichte) beleidsvoorstellen.
Ook gaan we uit van de algemene zorgplicht. Dit houdt in dat niet alleen wij als de gemeente (overheid), maar ook onze bedrijven en inwoners gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en hiernaar handelen. We voorkomen of beperken risico’s door het treffen van maatregelen aan de bron, het beschermen van de omgeving (met nadruk op kwetsbare groepen) en het verhogen van de zelfredzaamheid. Indien nodig, stellen we algemene regels of maatwerkvoorschriften aan bedrijven.
De komende jaren gaan wij maatregelen nemen om de luchtkwaliteit in Venray te verbeteren. Op basis van de Visie Veehouderij wordt ingezet op het verbeteren en borgen van een goed woon- en leefmilieu voor omwonenden van veehouderijen en wordt ingezet op een afname aantal overlastlocaties. Voor de huidige geurnormen is tot nu toe in Venray aangesloten bij de huidige landelijke geurnormen. Landelijk onderzoek toont aan dat bij de huidige normen gezondheidsklachten zijn. Vanwege gezondheid is een aanscherping van het geurbeleid en de normen noodzakelijk.
Met de ondertekening van het Schone Lucht Akkoord (SLA) streven we naar het verbeteren van de luchtkwaliteit en hebben we de ambitie om te streven naar het bereiken van de WHO gezondheidsnormen voor stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM 2.5 en PM10) in 2030. . In het uitvoeringsplan Schone Lucht Akkoord benoemen we maatregelen op gebied van mobiliteit, houtstook en woningen, landbouw, industrie, binnenvaart en participatie.
Daarnaast meten en monitoren de omgevingskwaliteit en benutten hierbij de innovaties (sensoren) en meetmethodieken die in ontwikkeling zijn.
Voor wat betreft geluidsoverlast biedt een gebiedsgerichte benadering de mogelijkheid voor maatwerk. Gebieden met bijvoorbeeld veel (bedrijfs) activiteiten rechtvaardigen een hoger geluidsniveau (en daarmee een lager beschermingsniveau) dan bijvoorbeeld gebieden waar voornamelijk wordt gewoond zoals een rustige woonwijk of waar de nadruk ligt op recreatie of natuur. Met “gebiedsgericht geluidbeleid” zal hieraan een nadere uitwerking worden gegeven door per gebied geluidsvoorschriften “op maat” vast te leggen.
Voor wat betreft het onderwerp omgevingsveiligheid wordt aansluiting gezocht bij het door de Veiligheidsregio Limburg Noord opgestelde Regionaal Risicoprofiel. Naast onderwerpen zoals risicovolle inrichtingen (die zich in beginsel alleen op de hiervoor geschikte industrieterreinen vestigen) is er ook aandacht voor veiligheidsthema’s zoals hoogwater, overstromingen en natuurbranden. De definitieve keuze van de op Venray van toepassing zijnde risicoprofielen en de hierbij behorende ambities, vindt in een later stadium plaats.
Gezien de verwachte overlast zijn we tegen de voorgenomen reactivering van luchtmachtbasis De Peel. Milieueffecten en alternatieven moeten goed worden onderzocht. Indien de rijksoverheid uiteindelijk toch besluit om over te gaan tot reactivering, zetten we ons in voor het zoveel mogelijk beperken van de negatieve effecten op de omgeving en een zo breed mogelijke compensatie. Hierbij kan bijvoorbeeld ook gedacht worden aan multifunctioneel grondgebruik en/of gedeelde voorzieningen.
Per deelgebied betekent dit de volgende aanpak (lees hier meer over bij de deelgebieden).
In het centrum:
- We pakken geluidoverlast in het centrum aan door horeca(terrassen) en evenementen zo veel mogelijk te concentreren op en rondom de pleinen. We hanteren regels voor geluid (normen en maximaal aantal dagen) via regeling Geluid bij horeca, horeca gerelateerde festiviteiten en evenementen. Verkeer- en geluidoverlast door laden en lossen gaan we tegen door het hanteren van venstertijden en het stimuleren van elektrisch vervoer en/of stadsdistributie.
In de woongebieden:
- We zorgen voor voldoende afstand tussen milieubelastende functies en milieugevoelige functies, zoals woningen, scholen, kinderopvang en verpleeghuizen.
- We houden rekening met de grenswaarden voor blootstelling aan elektrische en magnetische velden, bijvoorbeeld afstanden tot hoogspanningsleidingen.
- We willen overlast van houtstook beperken.
In de werkgebieden:
- We gaan uit van een goede milieuzonering op bedrijventerreinen. Zware activiteiten vinden in het midden en lichte bedrijfsactiviteiten zoveel mogelijk aan de randen van bedrijventerreinen plaats (inwaartse zonering). We staan in principe geen nieuwe bedrijfswoningen toe.
- We benutten de beschikbare instrumenten en regels om overlast van emissies van bedrijven zo veel mogelijk te voorkomen (lucht, geluid en bodem).
- We streven naar duurzame mobiliteit om de luchtkwaliteit te verbeteren.
In de agrarische gebieden:
- We verbeteren en borgen een goed woon- en leefmilieu voor omwonenden van veehouderijbedrijven en een afname van het aantal overlastlocaties.
- We zetten in op het verlagen van de emissie bij bedrijven met verouderde stallen en het voorkomen van benutting van oude rechten op slechte locaties. Daarbij voeren we voeren het Schone Lucht Akkoord uit en actualiseren de Geurverordening.
- We brengen meer scheiding tussen veehouderij en bewoners in kernen en woningen in het agrarisch gebied. De herijking en verruiming van de huidige Ruimte voor Ruimte regeling heeft plaatsgevonden.
- We zetten in op het beperken en voorkomen van milieuverontreiniging door het opheffen van ongecontroleerde rioollozingen.
In de natuurgebieden:
- We nemen maatregelen om de verdroging, vermesting en verzuring in de natuur tegen te gaan en natuurbranden te voorkomen.
- We spannen ons in voor goede gebiedsgerichte aanpak van de Natura 2000 gebieden Boschhuizerbergen, Maasduinen, Maria- en Deurneschepeel.
Relatie met: Gezondheid, Duurzaamheid, Economie en Wonen