In onze gemeente is het fijn om te wonen en leven. Dat noemen we ook wel een aantrekkelijk woon- en leefklimaat. De kernen bieden verschillende kwaliteiten en omgevingen om te wonen (woonmilieus). Dit willen we graag zo houden. In dit thema beschrijven we hoe we dat gaan doen in het licht van toekomstige opgaven.
In de kern Venray wonen meer dan 30.000 inwoners. De woningvoorraad bestaat grotendeels uit eengezinswoningen, in verschillende woonmilieus. Meer richting het centrum vinden we ook gestapelde bouw (appartementen). Buiten de kern Venray liggen 13 kerkdorpen. Sommige hiervan zijn erg klein en hebben een (relatief) jonge geschiedenis. Qua inwoners variëren ze van ca. 220 inwoners tot ca. 2.350 inwoners. Elke kern heeft zijn eigen identiteit en kwaliteiten en vrijwel elke kern heeft ruime woningbouwmogelijkheden. Over het algemeen is het prettig wonen in de dorpen en zien we een dorps woonmilieu terug: ruim opgezet, lage woningdichtheid en veel groen.
Waar staan we?
Op 1 januari 2020 telt onze gemeente ca. 43.600 inwoners. Zij wonen in iets meer dan 19.000 woningen, waarbij het in zo’n 64% van de gevallen gaat om een koopwoning. De overige woningen zijn sociale en particuliere huurwoningen. Wonen Limburg, de grootste woningcorporatie heeft zo’n 5.100 huurwoningen in onze gemeente. Het grootste deel hiervan bevindt zich in de kern Venray.
Jaarlijks worden ruim honderd nieuwbouwwoningen opgeleverd, waarvan het grootste deel in kern Venray wordt gerealiseerd. Toch worden ook in de dorpen nieuwe woningen gebouwd; deels in de vorm van zelfbouw, deels zijn het projectmatige ontwikkelingen. Vrijwel elke kern heeft mogelijkheden voor woningbouw. De grootste plannen die nog ontwikkeld kunnen worden liggen in kern Venray. Het gaat hier om de afronding van de Brabander (cluster IV), St. Annapark en het Servaasterrein. Daarnaast worden de mogelijkheden onderzocht voor woningbouw op de locaties VieCuri en De Brier. In totaal gaat het bij deze plannen om bijna 1.000 woningen in diverse segmenten.
Wat komt er op ons af?
Net als veel andere gemeenten heeft onze gemeente te maken met een bevolking die steeds ouder wordt en jongeren die wegtrekken uit de gemeente (vergrijzing en ontgroening). De Venrayse bevolking groeit nog tot en met 2035 (huishoudens tot 2040), daarna is er sprake van krimp. In 2040 zal een derde van de bevolking 65+ zijn (nu een vijfde), bovendien leven deze ouderen ook steeds langer (de zogenaamde dubbele vergrijzing). Het aantal eenpersoonshuishoudens stijgt tot 2040 met ongeveer 30%. Daarnaast neemt het aantal inwoners met een buitenlandse afkomst (waaronder internationale werknemers) toe.
Deze veranderingen in de opbouw van de bevolking hebben grote gevolgen voor de woonopgave (soorten en aantallen woningen). Het leidt ook tot een grotere vraag naar zorg. Daarnaast is er sprake van een behoefte aan meer sociale huurwoningen in onze gemeente.
Door de energietransitie is het nodig dat we ook in woningen energie besparen. Dit kan bijvoorbeeld door bestaande woningen (nog) beter te isoleren. Nieuwbouwwoningen kunnen we bovendien zo bouwen dat deze zo goed mogelijk omgaan met energie. De uitdaging om woningen niet meer met gas, maar met duurzamere brandstoffen te verwarmen heeft ook gevolgen voor de woningvoorraad en de betaalbaarheid daarvan. Het vergt ook voorzieningen op wijkniveau, bijvoorbeeld energieopslag en laadpalen.
Een veranderend klimaat kan leiden tot vaker en meer extreme neerslag of extreme droogte/warmte. Woonwijken moeten daarom voldoende ruimte hebben voor verkoelend groen en genoeg mogelijkheden bieden om regenwater op te vangen zodat het de grond in kan trekken. Een groene woonomgeving draagt ook bij aan ruimtelijke kwaliteit én aan positieve gezondheid (nodigt uit om te bewegen).
Wat willen we?
Venray gaat voor een aantrekkelijk en duurzaam woonklimaat. We zetten in op voldoende betaalbare woningen en nultredenwoningen zodat ouderen langer thuis kunnen blijven wonen. In de kern Venray richten we ons hierbij vooral op inbreiding en herontwikkeling; hier vindt 90% van de nieuwbouw binnenstedelijk plaats (in de dorpen is dat ca. 50%). Hierbij waken we ervoor dat er in de woonomgeving voldoende ruimte voor groen blijft om te bewegen en te ontmoeten. Ook ons veranderende klimaat vraagt om meer ruimte voor water en groen. We stimuleren inwoners van Venray om ook hun steentje bij te dragen aan het klimaat door hun eigen woning te verduurzamen en te vergroenen.
Het verduurzamen van de bestaande woningvoorraad in Venray zal geleidelijk plaatsvinden. Er is een Transitievisie warmte. Deze visie is vooral gericht op besparing. We stimuleren initiatieven vanuit inwoners en ondernemers om hun eigen woning aan te passen en te verduurzamen, bijvoorbeeld door betere isolatie en het plaatsen van zonnepanelen op daken. Er komt een nieuwe Transitievisie warmte.
We zetten ons in het Omgevingsprogramma Wonen in voor het oplossen van het urgente woningtekort en het verhogen van de woonkwaliteit. Dit doen we aan de hand van vijf centrale thema’s.
1. Snel voldoende woning bouwen
We streven naar een bouwproductie van minimaal 2.000 woningen tot 2035. We bouwen woningen in iedere kern.
2. Gevarieerd aanbod
We zorgen voor een goede differentiatie van de nieuwbouw, passend bij de behoefte en met bijzondere focus op betaalbaarheid. Ook richten we ons op aanpassing van de bestaande woningvoorraad (levensloopbestendig maken).
3. Duurzame woningvoorraad
We willen een duurzame Venrayse samenleving, met minder CO2-uitstoot en aandacht voor klimaatadaptief en circulair bouwen.
4. Wonen en zorg
We realiseren een breder palet van woonvormen met veel variatie tussen gewoon zelfstandig wonen en intramuraal wonen en de daarbij passende zorg. Inwoners die de stap van een instelling naar zelfstandig wonen kunnen maken, bieden we hiervoor kansen met passende ondersteuning.
5. Vitale wijken en kernen
We streven naar vitale wijken en kernen met voldoende groen, ruimte voor ontmoeting en passende woningen voor jong en oud.
De vergrijzing en veranderingen in de zorg vragen om een andere kijk op het thema wonen in relatie tot de voorzieningen en de leefbaarheid in de wijken. De toenemende behoefte aan huisvesting van bijzondere groepen (denk aan statushouders, in- en uitstroom uit de maatschappelijke opvang en beschermd wonen, huisvesting van jongeren via de jeugdwet) en aan levensloopbestendige woningen betekent een extra opgave voor het aanbod van betaalbare woningen, in een veilige en beschermde woonomgeving. We omarmen woonconcepten die een bijdrage leveren aan ‘het zorgen voor elkaar’. Deze woonconcepten worden integraal afgewogen, waarbij we kijken naar de eisen vanuit toegankelijkheid en veiligheid. Hierbij hebben we ook oog voor de spreiding van doelgroepen, wat gemengde wijken bevordert. In onze kwetsbare wijken zetten we in op een integrale, mensgerichte aanpak om de leefbaarheid te verhogen.
Daarnaast zetten we ons in voor voldoende en goede huisvesting van internationale werknemers. Hiermee gaan we illegale huisvesting tegen. Naast huisvesting willen we meer oog hebben voor integratie en zorg. We zijn bezig met een verkenning om tot een lokale integrale aanpak voor internationale werknemers in Venray te komen.
Per deelgebied betekent dit de volgende aanpak (lees hier meer over bij de deelgebieden):
In het centrum:
- We zetten in op meer woonfuncties aan de randen door transformatie van leegstaande panden.
- We zorgen voor de juiste balans tussen prettig wonen en een levendig centrum.
In de woongebieden:
- We verbeteren de woonkwaliteit door het realiseren van de juiste woningen op de juiste plek en het aanpassen van de bestaande woningvoorraad.
- We bevorderen goede huisvesting en integratie van bijzondere doelgroepen.
- We zorgen voor voldoende toegankelijk groen om te ontmoeten en bewegen.
- We besteden aandacht aan de fysieke en sociale veiligheid.
In de werkgebieden:
- We staan in principe geen nieuwe (bedrijfs)woningen toe op bedrijventerreinen.
In de agrarische gebieden:
- We verbeteren het woonklimaat door meer scheiding tussen wonen en veehouderij; nieuwe woningen staan we alleen toe in de kernrandzones en bestaande woonclusters.
Relatie met: Duurzaamheid, Gezondheid, Voorzieningen