Gezondheid in het kader van de Omgevingswet richt zich op drie perspectieven: het beschermen, het bevorderen en het faciliteren. Beschermen heeft te maken met de leefomgevingskwaliteit, zoals bijvoorbeeld geluid, fijnstof, geur en gevaarlijke situaties. Het bevorderen is gericht op de leefomgeving die gezondheid stimuleert. Denk aan een omgeving die uitnodigt om te bewegen. Het faciliteren heeft te maken met een omgeving die zelf- en die samenredzaam is, o.a. de toegankelijkheid en de veiligheid, parken en het buitengebied. In dit thema gaan we in op de aspecten bevorderen en faciliteren (zoals positieve gezondheid). De aspecten zoals hierboven genoemd onder beschermen (luchtkwaliteit, geluid en dergelijke) komen aan de orde bij het thema milieu.
Waar staan we?
Om gezond te leven zijn allerlei dingen die we zelf kunnen doen, zoals gezonde voeding, voldoende slaap en hygiëne. Vanuit het sociaal domein zet de gemeente Venray derhalve in op preventie, bijvoorbeeld op scholen en via de stichting JOGG (Jongeren op gezond gewicht).
Als we het hebben over gezondheid binnen de omgevingsvisie, dan praten we juist over de delen die zich buiten afspelen. Denk daarbij aan spelen, sporten en bewegen. Hiervoor is voldoende ruimte in de buitenlucht nodig, bijvoorbeeld in parken en het agrarisch gebied. Ook goede zorg, lekker in je vel zitten en mee kunnen doen hoort hierbij. In Venray zijn diverse speelvoorzieningen en ruimte voor sport en recreatie. De kwaliteit van de leefomgeving is over het algemeen goed, maar er zijn wijken met relatief weinig (openbaar) groen, met name in/rondom het centrum van de kern Venray. Ook in het agrarisch gebied staat de kwaliteit van de leefomgeving bij een aantal dorpen en woonclusters onder druk, met name door de overschrijding van de geurnormen en zorgen over fijnstof.
Naast aandacht voor gezondheid in de woonomgeving richten wij ons ook op de sociale veiligheid. Sociale veiligheid houdt in dat men zich beschermd voelt in de openbare ruimte. Met name in het centrum is sociale veiligheid een aandachtspunt. In de driehoek Paterslaan, Henseniusstraat en Langstraat kan het woon- en leefklimaat onder druk komen te staan, doordat in een relatief klein gebied uiteenlopende en soms conflicterende functies zijn ondergebracht. Ook in ons buitengebied is sociale veiligheid een aandachtspunt rondom de vakantieparken.
Wat komt er op ons af?
Er zijn een aantal ontwikkelingen dat op ons af komt en die invloed hebben op het thema gezondheid. We hebben het dan over de vergrijzing en de trend dat dat ouderen langer thuis wonen, afbouw van ‘klinische bedden’ (dit betreft onder andere de afname van beddencapaciteit bij ziekenhuizen en de geestelijke gezondheidszorg door veranderingen in de gezondheidszorg), aandacht voor ‘positieve gezondheid’ en toenemende behoefte aan mantelzorg.
Wat willen we?
In Venray vinden we het belangrijk dat er een goede verbinding ontstaat tussen het fysieke en het sociale domein en een afweging van de belangen. Onderstaande boom laat mooi zien wat de relatie is tussen het sociale en fysieke domein en kan als metafoor gezien worden voor de leefomgeving. De stam en takken zijn zichtbaar boven de grond, zij staan voor de ruimtelijke inrichting. De zichtbare boom wordt gedragen door en komt voort uit zijn ‘niet zichtbare’ wortels, die staan voor de sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen. De twee werkvelden, het fysieke en sociale domein, zijn sterk verdeeld. Voor een betere aansluiting van de werkvelden in de toekomst, moeten we af van deze strikte scheiding. Zij zijn één geheel en wisselwerking is nodig.
In de gehele regio Noord-Limburg speelt gezondheid een belangrijke rol. Venray zet zich dan ook samen met de regio in om de gezondste regio te worden. Hierbij maakt de regio gebruik van haar sterke punten: economische ontwikkeling op het gebied van agrofood, logistiek, maakindustrie, vrijetijdseconomie en kennisontwikkeling op deze gebieden met een accent op het gebied van voedsel en gezondheid. Gezamenlijk de krachten bundelen om te komen tot de ambitie: het zijn van de gezondste regio.
We zetten ons in voor een gezonde woning en woonomgeving en voldoende mogelijkheden voor iedereen om te bewegen en te ontmoeten. Dit betekent ook dat bij nieuwe ontwikkelingen het aspect (positieve) gezondheid vanaf het begin wordt meegenomen en bewoners hierbij worden betrokken.
Per deelgebied betekent dit de volgende aanpak (lees hier meer over bij de deelgebieden):
In het centrum:
- We besteden aandacht aan de fysieke en sociale veiligheid (aanpak driehoek).
- We gaan vergroenen.
- Er komt meer ruimte voor iedereen toegankelijke wandel- en fietsroutes.
In de woongebieden:
- We zetten in op het stimuleren van beweging, sport en spel ter bevordering van de fysieke en mentale gezondheid van Venraynaren.
- We stemmen het aantal voorzieningen af op de doelgroepen, ook in relatie tot vergrijzing en ontgroening en door de afbouw van klinische bedden ggz (andere woonvormen).
- We stimuleren ontmoeten en bewegen door voldoende groen in de wijken te realiseren. Zo kunnen bewoners gebruik maken van de groene wandelroutes die starten vanuit hun eigen wijk. Voor de jongste Venraynaren is er een goede spreiding van speelvoorzieningen in de wijken.
- Kleinschalige sport- en spelvoorzieningen komen terug in de gehele wijk of dorp.
- We besteden aandacht aan de fysieke en sociale veiligheid.
- We leggen prioriteit op het gebied van verkeersveiligheid rondom scholen en bij veilige fietsroutes van/naar de dorpen en wijken.
- We stimuleren actieve mobiliteit zoals wandelen en fietsen.
- We stimuleren duurzame mobiliteit (meer elektrische vervoermiddelen, verbeteren gebruiksmogelijkheden, aanleg laadpalen).
In de werkgebieden:
- We zetten in op meer mogelijkheden om te wandelen en te fietsen op en naar onze bedrijventerreinen.
In de agrarische gebieden:
- We verbeteren en borgen een goed woon- en leefmilieu voor omwonenden van veehouderijbedrijven.
- We voorkomen verloedering en/of ondermijning bij vrijkomende agrarische bebouwing. Als gemeente kunnen we dit niet alleen oppakken, en is een aanpak met partners (in de regio) nodig.
In de natuurgebieden:
- Door voldoende fiets-, wandel en ruiterpaden aan te leggen stimuleren we de mensen tot bewegen.
- We stimuleren mensen op een duurzame manier naar een natuurgebied te reizen, bijvoorbeeld met de fiets.
Relatie met: Milieu, Wonen, Recreatie en toerisme en Voorzieningen