Economie is een breed thema. Steeds belangrijker wordt de toekomstbestendigheid van de economie, omdat we werken aan een circulaire economie. Onder economie vallen de werklocaties, zoals het centrum (dit is verder uitgewerkt bij het thema Voorzieningen), kantoorlocaties en bedrijventerreinen. Maar ook de agrarische sector. We kijken naar arbeidsmarkt en werkgelegenheid; is er voldoende en geschikt werk in de gemeente voor onze bewoners? Als laatste kijken we binnen dit thema naar het vestigingsklimaat, wat aangeeft hoe aantrekkelijk het is voor ondernemers en bedrijven om in de gemeente te ondernemen. Dit is gebaseerd op bijvoorbeeld bereikbaarheid, opleidingsniveau van bewoners, onderwijsaanbod en regels van de overheid.

Waar staan we?

In Venray hebben we veel verschillende soort bedrijven. Venray ontleent haar identiteit met name aan een sterke agribusiness, zorg, logistiek en productiesector. De belangrijkste sectoren qua werkgelegenheid zijn:

1. Vervoer en opslag
2. Zorg
3. Detailhandel
4. Metaalindustrie
5. Overheid
6. Welzijn
7. Landbouw
8. Groothandel

Circa 20% van alle werknemers zijn internationale werknemers; deze zijn vooral werkzaam in landbouw, industrie en logistiek. Het werkloosheidspercentage in Venray is laag, ca. 3,2% (in 2018).

Venray heeft al sinds jaar en dag een regionale functie mede door de centrale ligging in de driehoek Venlo-Nijmegen-Eindhoven. Deze regionale functie is sterk herkenbaar op het gebied van werkgelegenheid, logistiek (logistieke hotspot), zorg en welzijn, winkelen, onderwijs en kunst en cultuur. We zijn onderdeel van Greenport Venlo (met onder andere de Brightlands campus). Ook werken we op regionaal-economisch vlak intensief samen met onze Brabantse, Gelderse en Duitse partners.

Wat komt er op ons af?
Een belangrijke demografische ontwikkeling is de vergrijzing. Met de vergrijzing van de bevolking verschuift de verhouding tussen het aantal 65-plussers en werkenden. Waren er in 2016 in Venray nog 3,1 werkenden op elke 65-plusser, in 2040 zijn er nog maar slechts 1,5 werkenden op elke 65-plusser. Deze afname van de beroepsbevolking leidt er ook toe dat de vraag naar internationale werknemers blijft stijgen. 

Ook de technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. De toenemende digitalisering, robotisering, 3D printing en dergelijke zullen hun weerslag hebben op de manier hoe we werken en ondernemen.

Een andere belangrijke ontwikkeling is het toekomstgericht en duurzaam ondernemen, meestal circulaire economie en maatschappelijk verantwoord ondernemen genoemd.

Bij maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) draait het erom dat bedrijven ook onderdeel zijn van en een verantwoordelijkheid dragen voor de maatschappij. Hierbij werkt het bedrijf niet alleen voor winst (profit), maar hebben ze ook aandacht voor de mensen en samenleving (people) en een duurzame omgeving (planet). De consument verwacht dit ook steeds meer van bedrijven.

De circulaire economie is een duurzame economie, waarin we producten slim ontwerpen, hergebruiken, repareren en vervolgens recyclen, zodat de grondstoffen waarvan een product ooit gemaakt is opnieuw beschikbaar zijn. In een circulaire economie bestaat dus geen afval en worden grondstoffen steeds opnieuw gebruikt; de kringloop van grondstoffen is gesloten. Om dit te bereiken zullen bedrijven steeds meer samenwerken en hun processen op elkaar afstemmen.

Kringlooplandbouw is de circulaire economie gericht op de agrarische sector. Uiteindelijk wordt het voedselsysteem ingericht op het produceren zonder verlies van grondstoffen, een zorgvuldig beheer van bodem, water en natuur en een positieve impact op het milieu.

In het agrarisch gebied verwachten we ook veel bedrijven die stoppen omdat ze bijvoorbeeld geen opvolger hebben. Dit zorgt voor lege gebouwen (vrijkomende agrarische bebouwing, VAB’s), waar een andere invulling voor nodig is, of sloop. Ondermijning is hierbij een belangrijk aandachtspunt.

Wat willen we?

In 2035 is de circulaire werkwijze normaal geworden, ook bij alle ondernemers. Om dit te bereiken is in 2021 de Visie Circulaire Economie Venray en een bijbehorend uitvoeringsprogramma opgesteld. Hierin zijn vijf speerpunten leidend:

• bewustwording
• inkopen
• samenwerking
• verdienmodellen
• meten

Daarnaast hanteren we de circulaire ladder (zie afbeelding hieronder) om aan te geven hoe circulair een activiteit, project of proces is. Het hoogste niveau van circulaire economie verdient de voorkeur; het is het niveau waarin de meeste grondstoffen bespaard worden.

Concrete actiepunten voor circulaire economie staan in het uitvoeringsprogramma circulaire economie. Hierin wordt onderscheid gemaakt tussen drie doelgroepen, in plaats van deelgebieden:

• gemeente; waar hebben we zelf de meeste invloed op
• ondernemers en organisatie; het sluiten van ketens en samenwerkingsverbanden
• inwoners; als consument en gebruiker

We streven naar een aantrekkelijk werkklimaat voor ondernemers om zich te vestigen en te (blijven) ontwikkelen in Venray. Dit doen we door het bieden van gevarieerde werkgelegenheid en de beschikbaarheid, bereikbaarheid, verduurzaming en aantrekkelijkheid van werklocaties. Zo geeft de uitbreiding van de haven Wanssum de economische ontwikkeling van Venray een impuls. Grootschalige logistieke bedrijven laten we in principe alleen toe op De Blakt, delen van Smakterheide en Haven Wanssum (of elders in de regio). Nieuwe of uitbreiding van bedrijventerreinen is primair gericht op het midden- en kleinbedrijf en op hoogwaardige/innovatieve bedrijvigheid. We zetten ook in op doorontwikkeling en vitalisering van de toeristische verblijfsrecreatie.

Een betere aansluiting tussen werkgelegenheid en de arbeidsmarkt vraagt om een helder inzicht in vraag en aanbod. We volgen de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en werken aan een actieve werkgeversbenadering en het begeleiden van uitkeringsgerechtigheden naar werk. Ook dragen we actief bij aan goede huisvesting én integratie van internationale werknemers.

Wij blijven inzetten op een goede regionale samenwerking onder andere binnen FoodNL, Greenports Nederland en de Agribusiness Region Niederrhein. De Investeringsagenda (regiodeal) en de uitwerking van NOVI gebied De Peel bieden hierbij enorme kansen. Maar ook de samenwerking met en tussen ondernemers onderling (bijvoorbeeld via een BIZ regeling) is van belang voor een voorspoedige economische ontwikkeling.

Concrete actiepunten voor de komende jaren worden in het najaar van 2021 uitgewerkt in een Uitvoeringsagenda/ Programma Economie. Hierin besteden we onder meer aandacht aan het versterken van het ondernemersklimaat, beschikbaarheid en kwaliteit van bedrijventerrein en een goede aansluiting met de arbeidsmarkt.

Ook de agrarische bedrijven bieden we de ruimte om te kunnen groeien in Venray, maar mensen moeten ook fijn kunnen wonen en recreëren. Dit vraagt om een nadere uitwerking waar welke ontwikkeling mogelijk is. In de kernrandzones ligt de nadruk op wonen, in het agrarische gebied is er ruimte voor landbouw. Agrarische ontwikkelingen rondom de kernen (Ysselsteyn, Leunen, Oirlo en Castenray) worden beperkt. Bedrijven zorgen ervoor dat ze minder geur, stof en geluid uitstoten. Voor het behoud van economische activiteiten in het agrarisch gebied zetten we in op hergebruik door kleinschalige niet-agrarische bedrijvigheid. Op locaties waar hergebruik niet wenselijk is, zetten we in op sloop. Daarnaast vinden we het belangrijk dat de bedrijven passen binnen de kwaliteiten van het landschap. Voor de agrarische sector willen we werken richting een kringlooplandbouw.

Het programma ‘Transitie landelijk gebied’ is begin 2021 gestart om deze aspecten in een stroomversnelling te brengen.

Per deelgebied betekent dit de volgende aanpak (lees hier meer over bij de deelgebieden):

In de werkgebieden:

• We gaan actief aan de slag met het verbeteren van de openbare ruimte en meer groen op bedrijventerreinen.
• We zetten in op duurzaam en circulair ondernemen en het benutten van (grote) bedrijfsdaken voor zonnepanelen.
• We stimuleren duurzame en actieve mobiliteit.
• We ontwikkelen 22 ha nieuw bedrijventerrein op Smakterheide-Noord in combinatie met 20 ha natuurontwikkeling.

In de agrarische gebieden:

• We werken een gebiedsgerichte aanpak uit voor het bepalen van de ontwikkelingsmogelijkheden van (agrarische) bedrijvigheid.
• We stimuleren en faciliteren kringlooplandbouw.
• We zetten in op sloop en/of kleinschalige niet-agrarische bedrijvigheid in VAB's; grootschalige niet-agrarische bedrijvigheid hoort thuis op bedrijventerreinen.

Relatie met: Duurzaamheid, Milieu, Recreatie en toerisme en Voorzieningen